fbpx

doskonalenie cierpliwości

Doskonalenie cierpliwości jako trzeci aspekt empatycznego mistrzostwa osobistego

Czy doskonalenie cierpliwości jest w ogóle możliwe? Jak przejść Próby Bohatera? Jak podejść do siebie w tym procesie z empatią i zrozumieniem?
W ostatnich postach zajmowałam się kwestią wizji osobistej oraz budowania energii osobistej.

Doskonalenie cierpliwości

Znane są badania mówiące o tym, że osoby które są skłonne do odraczania gratyfikacji lepiej radzą sobie w życiu. Dodatkowo, mają lepszą koncentrację, mają wyższe poczucie własnej wartości. Nic tylko, chcieć uczyć się odraczać gratyfikację. Przypominając  sobie o tym, możesz już w tym momencie mieć w głowie: “

” Ja też TAK CHCĘ! Chcę lepiej sobie radzić w życiu, chcę wreszcie poznać swoją wartość!
Będę ćwiczyć cierpliwość!” Zaczynam natychmiast!

I oczywiście, tak robią niektórzy,  no bo, nie wszyscy … I czasami, Ci niektórzy, pragnący natychmiastowo zostać cierpliwymi przy pierwszej z brzegu okazji wybuchają  z natychmiastową odpowiedzią, czy też z natychmiastową reakcją. Odpalają ciętą ripostę,  z natychmiastowym startem. Z automatu. Jak to się ma do dążenia bycia cierpliwym? W takiej sytuacji “odpadając na starcie wpadają na starcie w “czarną zapadkę” poczucia winy (w poprzednim wpisie rozwijałam tę metaforę)  i koniec.

Poczucie winy?

Samobiczowanie się  za brak cierpliwości pomimo mocno powziętego postanowienia poprawy, powoduje rezygnację.  Poddajemy się, nie chcemy się męczyć. Trudno – nie będzie sukcesu, trudno, nie będzie lepszego poczucia własnej wartości. Próba była, nie udało się. Porażka. 

Czy widzisz już ten ujmujący paradoks, gdzie pierwszą pułapką w doskonaleniu cierpliwości jest to że, chcemy jej natychmiast?

Pułapka pierwsza: Cierpliwość natychmiast!

natychmiastowe rezultaty daje jedynie nieskończona cierpliwość
Marianne Williamson

Cierpliwość natychmiast to odkładana codziennie do skarbonki kolejna złotówka oszczędności w porównaniu do wygranej w totka. Oczywiście, że każde pieniądze  kiedyś wydasz – i te odkładane cierpliwie i te wygrane natychmiastowo –  niemiej jednak, odkładając cierpliwie pieniądze  do skarbonki zbudujesz (poza bazą finansową) dodatkowo  nawyk cierpliwego, codziennego odkładania jednej rzeczy, w jedno i to samo miejsce. Raz dziennie. Ten  nawyk zostanie z Tobą na zawsze
Nawyk, tak to trudne słowo na “eN” –  tęczowy jednorożec z krainy skuteczności i sukcesów.
Dlaczego tak trudno budować nawyki?
Nawyki są ukryte głęboko w strukturach mózgu. Aby do tych struktur się dostać i odpowiednio je przeprogramować, trzeba przejść przez co najmniej dwa progi Próby Bohatera.

Przerażający Strażnicy Drogi Bohatera

czyli, ci którzy utrudniają w doskonalenie cierpliwości

Strażnikiem pierwszego progu jest kora mózgowa, która jest Twoim CEO,  dyrektorem zarządzającym umysłem. Jak każdy CEO – kora mózgowa jest  opakowana w koncepcje,  przekonania i osądy. Pierwszy próg, to Próg Przekonań. Pokonywanie pierwszego progu, to  żegnanie się ze starymi przekonaniami, schematami, osądami, dlatego jak każde pożegnanie często zawiera zwątpienie, wyparcie, obwinianie siebie i całego świata, o to, że znów się nie udaje, że to trudne, że nie da się. Pokonanie tych przeszkód, zmierzenie się z nimi, sprawi, że droga do cierpliwości stanie dla Ciebie otworem. 

bycie cierpliwym nie oznacza, że umiesz czekać, ale że umiesz czekać z odpowienim nastawieniem
Author Name

praktyka pierwsza: doskonalenie cierpliwości – przekonania

Wypisz jak najwięcej przekonań, jakie masz na temat bycia cierpliwym. Mogą brzmieć na przykład tak jak:

  • lepszy jest wróbel w garści, niż gołąb na dachu”,
  • nie mam czasu na ćwiczenie cierpliwości”,
  • “jestem niecierpliwa po babci”,
  •  “jestem raptusem, jak tata…”,
  • “są dla mnie ważniejsze rzeczy niż cierpliwość”

Obejrzyj je i sprawdź, które jest najsilniejsze i wywołuje najmocniejsze emocje? Które z nich jest najbardziej prawdziwe? Jaka niespełniona tęsknota kryje się pod tym przekonaniem?

To, które jest dla Ciebie najbardziej żywe możesz napisać  na kartce. Opisz emocje, jakie obok niego się pojawiają.  Napisz, za czym tęsknisz, kiedy czujesz w sobie te emocje. Uznaj je dając im szansę wybrzmieć, zaprosić do obecności, pożegnać się z nimi i zaprosić nowe. Takie bardziej wspierające.

Doskonalenie cierpliwości: etap drugi

Drugi próg Drogi Bohatera w budowaniu nawyków, również w nawyku doskonalenia cierpliwości, to Próg Emocji. Próg Twojego mózgu ssaczego, zawierający obfitość zalewających Cię emocji –   wszystkich naraz i każdej z osobna emocji próg, na którym możesz doświadczać lęku, zwątpienia przerażenia, ciekawości, wstrętu, smutku, radości, wściekłości, odrazy, uniesienia, ekscytacji, euforii i znów upadku i zwątpienia.

Strażnik Drugi – Próg Emocji

Próg Emocji jest miejscem, w którym rzadko kto z nas  odruchowo  zastanawia się skąd te wszystkie emocje się biorą, jak to się dzieje, że tak to wszystko przez Ciebie przepływa i raczej zaczynasz się zastanawiać, czy Ty to wszystko pomieścisz. Przecież Ty tylko chcesz być cierpliwa, ale wkurza cię, że ci się nie udaje. Smuci Cię, że znów ci się nie udało. Potem przez chwilkę cieszysz się, że przez na moment się udało, po to by znów wkurzać się,  że trwało tylko przez chwilę. I znów żeby przejść przez ten próg, Próg Emocji,  potrzebujesz kogoś kto zrozumie z jakim poziomem emocji się mierzysz. Szczególnie, jeśli jeszcze te emocje trafiają na podatny grunt i są znacznie starsze niż Ty sama. Niż Ty sam.

Potrzebujesz empatii.

Dlatego na Progu Emocji najczęściej jedyne na co nas stać, to ucieczka od tej powodzi. Przyznasz przecież, że pływanie w takiej emocjonalnej zupie, z uśmiechem na ustach, nie jest łatwe. Aby przejść przez ten próg, czasem potrzebujemy posiedzieć dłużej na brzegu rzeki. Z czasem jesteśmy gotowi, żeby sprawdzić palcem jaka jest temperatura wody. Potem być może pozwolimy sobie brodzić w niej do kolan. Przepłynięcie przez próg emocji w budowaniu nawyków może być właśnie taką nauką pływania. Nie wszyscy są w stanie skoczyć do wody i od razu pływać. Stąd jak widać, cierpliwość można doskonalić nawet będąc doskonale niecierpliwym. 

Doskonalenie cierpliwości jest doskonale cierpliwym procesem samym w sobie.

Jest zaproszeniem do patrzenia na siebie okiem Troskliwego i Wspierającego Rodzica. Jest zaproszeniem do wyciszenia krytyka, który z przekąsem będzie Cię punktował, w tym co Ci się nie udało. 

Praktyka druga: empatyczne doskonalenie cierpliwości

Przywołaj na powierzchnię najbardziej świeżą w tej chwili emocję i powiedz sama / sam do siebie na głos lub w myślach: “[Twoje imię},  oczywiście, że w tej chwili czujesz … (na przykład – zaskoczenie). Mówienie, do siebie tonem Troskliwego Opiekuna, który pozwala na czucie tego, co jest, to pierwszy krok do przejścia przez Próg Emocji. Więcej o tej praktyce znajdziesz w e-booku “Wewnętrzny Krytyk – Wewnętrzny Opiekun”.   
Aby ominąć pierwszą  pułapkę na drodze do doskonalenia cierpliwości spojrzyj na siebie z miejsca wsparcia i zobacz proces doskonalenia, gdzie w każdej kolejnej iteracji będziesz coraz bardziej doskonałą wersję siebie.
Odpowiedź na pytanie skąd jesteśmy tacy natychmiastowi  kryje drugą pułapkę doskonalenia cierpliwości.

Pułapka druga: Twoja neurobiologia

Jesteśmy natychmiastowi,  bo zostaliśmy tak skonstruowani. Skonstruowani, by przetrwać. Natychmiastowa reakcja, natychmiastowe działanie i potrzeba natychmiastowej gratyfikacji są DNA naszego automatycznie sterowanego układu nerwowego.

Natychmiastowe reakcje ratowały życie. Natychmiastowe działanie niejednokrotnie gwarantowało przetrwanie. Natychmiastowo odpalające się automaty oszczędzają energię całego układu, całego organizmu, co dzięki temu daje Tobie większą szansę na przetrwanie.  Na szczęście większość Twojego życia jest oparta o te automaty, bo dzięki temu żyjesz. Dlatego właśnie, jeśli chcesz od życia coś więcej, niż tylko przetrwania, to Twoje automaty wariują. Twoje automatyczne schematy wariują, kiedy tylko zmuszasz je do działania “wbrew Tobie”.

Natychmiastowe automaty służą przetrwaniu.

Kto przy zdrowych zmysłach pozwala sobie na to, aby zagrożenie powoli pełzło w jego stronę, jak przyczajony tygrys?  Tylko szaleniec pozwala sobie na takie luksusy!

Czy to oznacza, że nie ma żadnych szans na zmianę, która jest nie pogwałceniem naszych wewnętrznych mechanizmów obronnych? Konstrukcja człowieka zakłada zmianę i ewolucję, ale na określonych warunkach. System automatycznej reakcji – system szybki jest bratem z systemu wolnego. Takie nazwy dla dwóch tych systemów wprowadził do języka naukowego Daniel Kahneman

System szybki vs. system wolny

Dwa systemy: system szybki i system wolny,  nie są jednak działającymi zgodnie jednojajowymi bliźniakami czytającymi nawzajem swoje myśli i emocje.  System wolny i szybki to raczej dwójka rodzeństwa – klasyczny przykład walczącego ze sobą nawzajem i od urodzenia. Kontynuując te metaforę: system szybki jest starszym bratem, a system wolny młodszą siostrą. Starszy brat jest szybki, jest silniejszy, jest tym, któremu się  zawsze wydaje, że ma rację i bywa złośliwy  – rzuca wiecznie kłody pod nogi. Młodsza siostra – system wolny – jest refleksyjna, rozmyślająca, posługująca się argumentami w dyskusji, widząca szerszy obraz i często  w długim terminie i ostatecznie, to ona ma rację. Wyobrażam sobie, że w takim układzie rodzinnym, ten starszy brat może mieć czasami ciężko, kiedy jest punktowany przez gówniarę za swoją krótkowzroczność. Jak w takim razie pogodzić te dwa temperamenty? Jak pogodzić te dwa zwaśnione systemy? 

Odpowiedzią jest zrozumienie i empatia.

jako ścieżki doskonalenia cierpliwości

Kiedy system szybki usłyszy argumenty systemu wolnego, a system wolny zrozumie ograniczenia systemu szybkiego, razem są w stanie wypracować rozwiązanie. Razem, w tym zrozumieniu wybiorą rozwiązanie, które da efekty dla nosiciela obu tych systemów.  Jaki sukces jest możliwy? Przykład to choćby temat tego wpisu. Jak doskonalić cierpliwość? System szybki chce “już”, ale kiedy zrozumie, że to jest proces, to będzie mu łatwiej zaakceptować porażki. Jednocześnie, kiedy system wolny zrozumie, że system szybki potrzebuje “efektów, wyników”, które będą się pojawiać na potwierdzenie, że ścieżka jest słuszna, i że warto podejmować ten trud  – zacznie, w swojej refleksyjności wymyślać kolejne sposoby na to, jak szybkiemu systemowi to wszystko ułatwić. 

Doskonalenie cierpliwości, to temat rzeka. Niektórzy uważają, że cierpliwość jest cnotą, a inni, że jest mechanizmem do wypracowania. Nieskończenie Cierpliwie, to chyba najlepsza strategia.

Chcesz pracować nad swoim mistrzostwem osobistym?

To już trzeci wpis z serii “Empatycznego Mistrzostwa Osobistego”. Pierwszy dotyczył wizji osobistej. Drugi, dotyczył energii osobistej. Ten tekst też nie jest ostatnim – there are more to come! Stay tuned!Podkasty, w których mówię o aspektach empatycznego mistrzostwa osobistego są tutaj.
Podkasty, w których mówię o aspektach empatycznego mistrzostwa osobistego są tutaj.

Jeśli chcesz empatycznie przejść Próby Bohatera dla treningu doskonalenia cierpliwości – umów się na sesję empatii.

Wysłuchanie i zrozumienie obu strażników, o których piszę powyżej, pozwala dotrzeć do miejsca, w którym nawyki jest łatwiej zmienić. Jeśli chcesz z nimi pogadać w bezpiecznych warunkach – zapraszam na sesję empatii.